แจ่งหัวลิน และหออารักษ์

หออารักษ์ต้ังอยู่ ณ แจ่งหัวลิน ด้านทิศตะวันตกเฉียงเหนือ เดิมเคยเป็นจุดรับน้ําจาก ห้วยแก้วเข้าเมืองเชียงใหม่ด้วยรางน้ํา หรือรางลิน จึงเรียกมุมกําแพงเมืองนี้ว่า แจ่งหัวลิน ป้อมที่ แจ่ง นี้บูรณะข้ึนใหม่ในสมัยพระเจ้ากาวิละ ประมาณ พ.ศ.2344 ก่อนหน้าปี พ.ศ.2527 จากการสํารวจของ ฉลาดชาย รมิตรานนท์ ไม่ปรากฏชื่ออารักษ์ประจําแจ่งหัวลิน ในเวลาต่อมามีหออารักษ์เมืองช่อื ว่า “เจ้าหลวงคําแดง” เป็นอารักษ์ดูแลสถานท่ีแห่งน้ี มีชาวบ้านและหน่วยงานราชการเป็นผู้ดูแลการจัด พิธีกรรมและสืบชาตาเมืองเชียงใหม่แจ่งศรีภูมิเป็นประจําทุกๆ ปี